Het Stedelijk Museum Almelo gaat in 2025 verhuizen naar het Hofkeshuis, een laat achttiende-eeuws pand met een moderne aanbouw in het centrum van de stad. Mede door een bijdrage van het Rabo Coöperatiefonds Noord en West Twente kan het Stedelijk Museum Almelo de verlichting op de nieuwe locatie verduurzamen.
Het internationale landschap
Bossen, bergen, winters, zee en weide. Rijksmuseum Twenthe neemt je mee naar een tijd waarin kunstenaars wereldwijd de natuur omarmden, hun eigen land doorkruisten en op zoek gingen naar het bijzondere en het spectaculaire om hen heen.
Naar buiten!
De reis begint in de negentiende eeuw, een periode waarin kunstenaars een nieuwe kijk ontwikkelen op het schilderen van landschappen. Ze tekenen en schilderen herkenbare plekken. Naar buiten, lopen totdat je een schilderachtig plekje hebt gevonden of verrast wordt door een donderbui. Want, zo zegt de Nederlandse kunstenaar Willem Roelofs (1822-1897), “met boos weer is de natuur […] hem het liefst.” Kunstenaars kiezen bewust voor het eigen landschap – dat wat zij overal om hen heen zien. Dit gebeurt niet alleen in Nederland. Deze ontwikkeling is wereldwijd terug te zien in werk uit die periode.
Kunstenaarskolonies en rondtrekkende kunstenaars
De tentoonstelling toont de wereldwijde opkomst van kunstenaarskolonies, zoals de School van Barbizon, de Haagse School en de Hudson River School. Kunstenaars trokken door hun eigen landschap, geïnspireerd door het unieke, het eigene en het onontdekte in hun omgeving. In het voormalige Russische keizerrijk trekken kunstenaars van de groep ‘De Zwervers’ (Peredvizjniki) door het land om het eigen bos- en weidelandschap te schilderen en in Japan reizen kunstenaars langs de Tokaido, een weg die Tokio met Kyoto verbindt.
Vrouwelijke kunstenaars
Niet alleen mannelijke kunstenaars trokken naar buiten. In de tweede helft van de negentiende eeuw zie je ook een opvallende opkomst van vrouwelijke landschapsschilders. Deze vrouwen zetten zich in voor meer vrijheid en sluiten zich aan bij kunstenaarskolonies, waardoor zij toegang krijgen tot
schilderonderwijs en gezamenlijk naar buiten kunnen. Marie Bilders-van Bosse tekent in de duinen bij Scheveningen en schildert in Oosterbeek. Betzy Akersloot-Berg, een leerling van Hendrik Willem Mesdag, werkt onder andere op Vlieland. In de Verenigde Staten sluiten Susie Barstow en Julie Hart Beers zich aan bij de Hudson River School. Ook zij ontvangen geen offi ciële kunstopleiding maar vallen op met hun bijdragen aan de kunst en hun streven naar vrijheid en gelijkheid. Ontdek het werk van deze vooruitstrevende vrouwen in deze tentoonstelling, naast dat van hun mannelijke collega’s.
Vergelijken
In de tentoonstelling zijn ruim 70 werken van over de hele wereld te zien in een thematische opzet, waarbij winterlandschappen, zeegezichten en boslandschappen uit verschillende landen naast elkaar getoond worden. Ontdek zo hoe, ondanks de zoektocht naar nationale identiteit, de werken vaak opvallend veel gemeen hebben. Laat je verrassen door deze overeenkomsten tussen kunstenaars van over de hele wereld.
17 februari t/m 9 juni 2024
Houtskool x 9 kunstenaars
‘Houtskool x 9 kunstenaars’, met in de hoofdrol één van de oudste tekenmaterialen ter wereld, toont de diversiteit en de veelzijdigheid van houtskoolkunst aan de hand van negen gerenommeerde kunstenaars uit Nederland, Duitsland en Frankrijk. Van kleine, studieuze tekeningen tot indrukwekkende driedimensionale installaties. En van gedetailleerde composities in lichtgrijze tonen tot abstracte werken opgebouwd uit krachtige, diepzwarte lijnen. ‘Houtskool x 9 kunstenaars’ is het resultaat van een unieke samenwerking, waarbij de kunstenaars intensief met elkaar optrokken, ateliergeheimen deelden en elkaar inspireerden.
Kunstenaars
Er is werk te zien van de Nederlandse kunstenaars Agatha van Amée, Jitske Bakker, Emmy Bergsma, Gerben Dirven en Lisanne Sloots en van Susanne von Bülow, Daniela Baumann en Benjamin Nachtwey uit Duitsland en Fabrice Cazenave uit Frankrijk.
Zij kwamen samen in cultureel centrum en museum Kloster Bentlage in Rheine (Duitsland en gingen gezamenlijk aan de slag, niet alleen met het stoken van houtskool maar ook met het uitwisselen van ideeën en het presenteren van werk. De samenwerking ontstond vanuit de overtuiging dat het delen van kennis de artistieke uniciteit niet bedreigt, maar deze juist versterkt. Het resultaat van deze intensieve samenwerking is binnenkort te zien in Rijksmuseum Twenthe. Hier presenteren de kunstenaars niet alleen bestaande werken, maar ook nieuwe werken die zijn gemaakt tijdens de inspirerende werkperiodes in Kloster Bentlage en daarna.
t/m 5 mei 2024
- Akseli Gallen-Kallela, Donderwolken aan de horizon, 1897, olieverf op doek, 37 x 47 cm, Gösta Serlachius Fine Arts Foundation, Mänttä.
- Utagawa Hiroshige, Rivierlandschap onderaan de berg Fuji, ongedateerd, kleurenhoutsnede, 19,7 x 31,8 cm, Finnish National Gallery / Ateneum Art Museum, Photo: Finnish National Gallery / Jenni Nurminen.
- Marie Bilders-van Bosse, Eikenlaan in de nazomer, 1880-1900, olieverf op doek, 54 x 76 cm, Rijksmuseum Amsterdam.
- Agatha van Amée, if no one gave it a thought, 2022, houtskool op papier, 100 x 140 cm, courtesy the artist