Sinds januari dit jaar staat er bijzonder erfgoed in de werkplaats van Museum Buurtspoorweg. Dit keer geen trein, maar een tram. Het betreft de TET1, de allereerste elektrische tram in Enschede uit het jaar 1908.
De Europese Route van Industrieel Erfgoed (ERIH) vindt haar oorsprong in 1999, met als doelstelling het inzichtelijk en toegankelijk maken van alle industriële ontwikkelingen die hebben bijgedragen aan het Europa zoals we dat vandaag de dag kennen. Binnen de Europese Route van Industrieel Erfgoed bestaan verschillende regionale routes. Zij vertellen de industriële geschiedenis van een specifieke regio. Zo is Museum Buurtspoorweg onderdeel van de regionale route EuregioNetwerk IndustrieCultuur. Binnen deze regionale route is Museum Buurtspoorweg zelfs een Ankerpunt. De Ankerpunten binnen ERIH illustreren het hele spectrum van de Europese industriële geschiedenis. Het zijn locaties met een speciale, historische betekenis. Daarnaast speelt het aantrekkelijke, toeristische aanbod een belangrijke rol. De erkenning als ERIH-ankerpunt is zowel een kwaliteitskeurmerk als een belofte van kwaliteit voor bezoekers. Daarmee is het Museum Buurtspoorweg niet alleen regionaal, maar ook landelijk en zelfs internationaal van groot belang.
Wat doet ERIH?
Waar stond de eerste fabriek in de geschiedenis? Wie bouwde de grootste stoommachine ooit? En waar vind je de modernste mijn ooit? De industrialisatie van Europa heeft het gezicht van onze planeet voorgoed veranderd en dat heeft geresulteerd in een bijzonder rijk industrieel erfgoed. Een enorm netwerk, verspreid door heel Europa. Een geschiedenis die behouden moet blijven en dus geactiveerd dient te worden. Dat is precies wat ERIH doet: de Europese Route van Industrieel Erfgoed. Zij verbindt de belangrijkste punten van de industrialisatie middels een specifieke route. Een spannende ontdekkingsreis langs de belangrijkste locaties in de Europese industriële geschiedenis.
Industrialisatie in Nederland
In Nederland begon het industriële tijdperk pas tegen 1860. In deze periode kon de Nederlandse overheid eindelijk investeren in onder andere een nieuwe infrastructuur en de uitbreiding van het spoorwegnet. In 1839 werden al de eerste spoorwegen in gebruik genomen, tussen Amsterdam en Haarlem. Er ontstond een spoornet van hoofdlijnen door heel Nederland, aangelegd tussen steden en streken waar voldoende vervoer van goederen en personen werd verwacht. Achterhoek en Twente bleven hierbij achter en hadden ook geen geld om een dergelijk spoornet in de eigen streek aan te leggen. Vanuit de veel aanwezige huisnijverheid ontstond echter in korte periode veel meer industrie en ondanks het achterblijven in de ontwikkeling van een eigen spoornet, was Twente wel de eerste regio in Nederland die een eigen industrieregio opzette.
Lokaalspoor spil in industrialisatie van Twente
Met name de textielindustrie groeide explosief en aangezien de vele machines draaien op steenkool, was aanvoer van deze grondstof van levensbelang. Er ontstond behoefte aan meer, maar vooral snellere vervoersmogelijkheden. Textielbaron Jan Willink, later ook wel Spoor-Jan genoemd, nam samen met een aantal andere regionale textielbaronnen het initiatief en financierde na het aannemen van de Lokaalspoorwet in 1978 een eigen lokaalspoornet in de regio Achterhoek en Twente. Een lokaalspoor dat liep vanaf Winterswijk richting Hengelo en Enschede en daar de grens over naar Ahaus, vanwaar verder gereden kon worden naar de Duitse kolenmijnen in Ibbenbüren. Een Lokaalspoor dat origineel 131 kilometer lang was en waarvan vandaag de dag nog ruim 7 kilometer tussen Haaksbergen en Boekelo in beheer is van de Stichting Museum Buurtspoorweg. Zij bewaakt sinds 1967 de geschiedenis en het behoud van deze spoorlijn en het bijbehorende nog rijdende materieel, dat zo van belang is geweest voor de groei van de Achterhoek en Twente. Je kunt er nog steeds de geschiedenis beleven met een nostalgische stoomtreinrit door de tijd. Mede hierdoor is Museum Buurtspoorweg inmiddels Ankerpunt in de route van EuregioNetwerk IndustrieCultuur en heeft het de ambitie om ook Ankerpunt te worden op de Europese Route van Industrieel Erfgoed.
Alle informatie over de EuregioNetwerk IndustrieCultuur en de verschillende Ankerpunten is te vinden op www.industriewerk.eu.
Lees de krant als PDF
Recente berichten
